“Vrijwillige inzet: samen bouwen aan het belangrijkste fundament van Nederland.”
Eelke Dekens
Directeur/ bestuurder
Stichting TijdvoorActie
Voorwoord
De huidige samenleving vraagt aan om een continu bouwen aan vrijwillige inzet en zorg voor elkaar. Dat vraagt om een andere wijze van samenwerken, organiseren en financieren van vrijwillige zorg in ons land. Het is mooi om te zien hoe TijdVoorActie daarin initiatief neemt en landelijke organisaties verbindt, inspireert en in beweging brengt om jongeren duurzaam te activeren zich in te zetten voor een ander.
Bouwen aan een veerkrachtige samenleving
Met dankbaarheid kijk ik dan ook terug op afgelopen jaar. Een jaar waarin we ons 20-jarig bestaan vierden én een jaar vol groei en ontwikkeling. In de afgelopen twaalf maanden hebben we onze expertise, ervaring en uitgebreide netwerk aangewend om verder te bouwen aan een veerkrachtige samenleving door nieuwe initiatieven, samenwerkingen en programma’s te realiseren. Zo bouwen we samen met maatschappelijke organisaties, ministeries, fondsen, onderwijsinstellingen en politiek aan vrijwillige inzet als belangrijkste fundament in Nederland.
20 jarig bestaan: een inspirerend perspectief op jongeren in de samenleving
Op donderdag 15 juni 2023 vierden wij een mijlpaal van formaat: ons 20-jarig bestaan! Samen met onze netwerkpartners, relaties en andere betrokkenen hebben we een onvergetelijk Inspiratie-event gehad in De Schuilplaats te Ede. Het thema van de dag was ‘Een inspirerend perspectief op jongeren in de samenleving én hoe jij en ik daaraan bijdragen’. Het was een wervelwind van inspiratie en dynamiek, waarbij jongeren en inspirerende sprekers hun ervaringen en inzichten deelden. We hebben genoten van bijdragen van onder andere Rick Schoen, oprichter en directeur van Sociale Gasten, Jolanda van Gerwe, oprichter en directeur van Join Us, en Sharon Stellaard, onderzoeker aan de VU Amsterdam. Hun woorden hebben ons aangemoedigd om door te bouwen aan een uitnodigende omgeving voor jongeren, waarin ze kunnen bloeien en stralen. Met de 4 routes, ‘Er zijn voor jongeren’, ‘Samenwerken’, ‘Verbinden van generaties en doelgroepen’ en ‘een nieuwe financieringsstructuur’, werken we samen met landelijke en lokale partners verder aan deze missie.
Samen maken we het mogelijk!
Betekenis
Stichting TijdvoorActie koestert haar visie dat jongeren van grote betekenis zijn. Het is ons verlangen dat zij kunnen opgroeien in een omgeving die hen uitnodigt, waarin ze gezien en gewaardeerd worden. Een omgeving waarin ze de kans krijgen zich te ontwikkelen en een positieve bijdrage leveren aan de samenleving.
Hoe wij dat doen? Door landelijke en lokale organisaties in beweging te brengen, zodat jongeren geactiveerd worden om zich in te zetten voor anderen door middel van vrijwilligerswerk. Wij streven ernaar om organisaties samen te brengen, inspiratie te bieden en jongeren te stimuleren om hun potentieel te benutten. Want alleen samen kunnen we bouwen aan een betere toekomst!
Wat hebben jongeren nodig? Hoe willen ze betrokken worden bij de samenleving?
Die vragen stellen we aan ons jongerenpanel.Niemand kan daar tenslotte beter op antwoorden dan de jongeren zelf!
Lees het interview met Yiwen en Salwa van het jongerenpanel
‘Ik ontmoet er veel verschillende mensen met dezelfde interesses als ik. Ik kan mijn mening geven en wordt ook echt gehoord, dat doet echt iets met me.
Yiwen He (21) en Salwa Wakaa (18) willen allebei dolgraag iets doen voor de samenleving samen met andere jongeren. Daarom sloten zij zich aan bij het jongerenpanel van TijdVoorActie. Drie keer per jaar komt het panel samen om te praten over allerlei maatschappelijke thema’s waar de jongeren tegenaanlopen. Daarnaast zetten de twee zich op allerlei andere manieren in voor anderen door middel van vrijwilligerswerk.
Kunnen jullie iets vertellen over je werk en opleiding?
Salwa: Ik heb een baan en ik studeer. Ik werk op de broodafdeling van de Albert Heijn. Daarnaast werk ik bij Vilente; een organisatie voor ouderenzorg. Ook ga ik naar school. Ik zit in een Internationale Schakelklas, omdat ik een jaar geleden vanuit Libanon naar Nederland ben gekomen.
Yiwen: Ik studeer op dit moment Interdisciplinaire sociale wetenschap aan de Universiteit Utrecht. Dat is een studie waarin we sociale problemen analyseren en vanuit verschillende perspectieven proberen op te lossen. Daarnaast werk ik als jongerenbegeleider voor Haagse Helpers. Dat is een community partner van TijdVoorActie. Vrijwilligers bouwen aan een sociaal verbonden stad. Ik begeleid jongeren die meedoen aan MDT Missie om hen te helpen ontdekken welk vrijwilligerswerk bij ze past. We reflecteren ook samen op die ervaring.
Op de foto: Salwa
Doen jullie daarnaast ook vrijwilligerswerk?
Salwa: Ik volg een traject Maatschappelijke Diensttijd via YourCube. Daarvoor doe ik 80 uur vrijwilligerswerk.
Yiwen: Ik ben Maatschappelijk Commissaris van Giving Back Student Community. Dat is een studentenvereniging die zich onder andere inzet om studenten meer te betrekken bij vrijwilligerswerk. Ik begeleid bij het organiseren van vrijwilligersactiviteiten waarbij de Giving Back-studenten zich kunnen inzetten voor een ander. Het doel is om jongeren te motiveren en te inspireren om vrijwilligerswerk te doen. Want iedereen heeft zijn eigen kracht en kan daarmee veel betekenen voor de samenleving. Hoe mooi zou het zijn als mensen die kracht leren benutten en hun omgeving een stukje beter maken?
Op de foto: Yiwen (rechts) geeft workshop over mentale gezondheid
Waarom zijn jullie betrokken bij het jongerenpanel van TijdVoorActie?
Yiwen: Twee jaar geleden kwam ik voor het eerst in contact met Tonny, de netwerkadviseur van TijdVoorActie. Hij zag dat ik veel passie heb voor het verbeteren van mentale gezondheid onder jongeren. Daar zet ik me via mijn werk voor in en het is een belangrijk thema voor me. Hij vroeg me of ik mijn kennis en ervaring wilde delen tijdens een inspiratiedag van TijdVoorActie. Daar ontmoette ik veel andere jongeren die zich inzetten voor anderen en bezig zijn met mentale gezondheid onder jongeren. Ervaringen delen met anderen deed me goed, en dat is onder andere waar het Jongerenpanel ook voor bedoeld is.
Salwa: Ik doe al vrijwilligerswerk in de vorm van een MDT-programma van YourCube. Via hen werd ik uitgenodigd voor het Jongerenpanel van TijdVoorActie. Bij de eerste bijeenkomst merkte ik meteen al dat het panel een goede plek is voor mij. Ik ontmoet er veel verschillende mensen met dezelfde interesses als ik. Ik kon mijn mening geven en werd ook echt gehoord, dat deed echt iets met me. Er wordt bij het Jongerenpanel goed geluisterd naar wat jongeren vinden en willen.
Op de foto: Jongerenpanel brainstorm
Zijn er specifieke ervaringen die je hebben aangemoedigd om bij het Jongerenpanel te gaan?
Salwa: Het panel is bedoeld om jongeren meer te betrekken bij de samenleving en ze te laten zien hoe ze iets kunnen betekenen voor een ander. Het gaat allemaal om zingeving en dat is iets wat dichtbij mij staat. Ik denk namelijk dat iets doen voor een ander niet alleen goed is voor je persoonlijke ontwikkeling, maar ook voor je gevoel van eigenwaarde. Dat heb ik zelf ook zo ervaren.
Yiwen: Toen ik acht jaar geleden vanuit China naar Nederland kwam, was ik behoorlijk verlegen en eenzaam. Door me in te zetten voor een ander kreeg mijn leven een doel. Ik kon mijn sociale netwerk uitbreiden, de taal oefenen en vooral ontdekken waar mijn kracht ligt.
TijdVoorActie wil een uitnodigende omgeving creëren voor jongeren, waarin zij worden gezien en gehoord. Wat is er volgens jullie voor nodig om dat te bereiken?
Yiwen: Jongeren moeten weten dat vrijwilligers werk niet gewoon werk is. Het is een manier om iets zinvols te doen voor een ander, ook al is het iets kleins. Je kunt het verschil maken in het leven van een ander. Daarnaast is vrijwilligerswerk goed voor je persoonlijke ontwikkeling. Je ontdekt wat je belangrijk vindt, waar je goed in bent en wat je daarmee kan betekenen voor de wereld. Ik zou willen dat meer jongeren dat weten en ik denk dat het belangrijk is om dat nog duidelijker te maken aan de jonge generatie.
Salwa: Het is ook goed voor je gevoel van eigenwaarde. Als ik vrijwilligerswerk doe, ben ik trots op mezelf. Dat gevoel van trots hebben andere jongeren denk ik ook nodig.
Op de foto: Yiwen
Zou je het Jongerenpanel van TijdVoorActie aanraden aan andere jongeren?
Yiwen: Ik heb tot nu toe nog niet veel voor het Jongerenpanel gedaan, maar ik heb vertrouwen in TijdVoorActie. Ik vind dat ze als organisatie goed zijn in jongeren bereiken en betrekken. Ze geven jongeren een doel en een kans om te groeien. Dat zou ik voor iedereen wensen.
Salwa: Ik zou het ook zeker aanraden. Ik vertel vrienden uit mijn klas vaak over wat ik doe bij TijdVoorActie en mijn andere vrijwilligerswerk. Ik moedig ze aan om ook mee te doen, omdat het zo goed is voor je taalontwikkeling, maar ook zeker je zelfvertrouwen. Dat geldt denk ik voor alle jongeren.
Jongeren moeten weten dat vrijwilligers werk niet gewoon werk is. Het is een manier om iets zinvols te doen voor een ander, ook al is het iets kleins. Je ontdekt wat je belangrijk vindt, waar je goed in bent en wat je daarmee kan betekenen voor de wereld. Yiwen He
Benieuwd naar het volledige interview met Yiwen en Salwa van het Jongerenpanel van TijdVoorActie?
Landelijke en lokale organisaties in beweging brengen
Jongeren zijn van betekenis. Het is dan ook ons verlangen dat zij opgroeien in een uitnodigende omgeving waarin ze gezien en gewaardeerd worden, waar zij positief bijdragen aan de samenleving en waar zij bovenal de kans krijgen zich te ontwikkelen. Hoe wij dat doen? Door landelijke en lokale organisaties te inspireren, te verbinden en in beweging te brengen om jongeren te activeren zich vrijwillig in zetten voor een ander. Om dat te bewerkstelligen werken we samen met jongeren vrijwilligersnetwerken, scholen, maatschappelijke organisaties, gemeenten, fondsen en partners zoals vereniging NOV, MDT, ministeries van OCW, VWS en Defensie.
Duurzame waardecreatie voor partners én samenleving
Duurzaam waarde creëren voor onze samenwerkingspartners, jongeren én de samenleving als geheel. Dat is ons doel. Dat doen wij vanuit verschillende rollen en via onze community partners en landelijke programma’s. Inmiddels zetten al meer dan 100.000 jongeren zich vrijwillig in!
Zo doen wij dat
- Via onze community partners verbinden we jongeren aan mensen die goed hulp kunnen gebruiken via landelijke programma’s als Maatschappelijke Diensttijd (MDT).
- We geven vorm aan Maatschappelijke Diensttijd met het programma MDT YourCube via lokale jongeren vrijwilligersnetwerken en door samen te werken met het onderwijs via MDT Onderwijs. Samen met het Ministerie van Defensie is TijdVoorActie de uitvoeringspartner van MDT Missie.
- We ondersteunen jaarlijks ruim 100 organisaties in het land bij het inspireren en werven van jonge vrijwilligers voor hun organisatie via trainingen, workshops en inspiratiesessies. Via coaching en procesbegeleiding helpen we organisaties zich goed voor te bereiden op het betrekken van jonge vrijwilligers.
- Via programma’s als Meer en Anders Vrijwilligen, Samen Erop Vooruit en Samen Ouder Worden 2 delen we onze kennis over jongeren en vrijwilligerswerk en jong en oud.
- We maken deel uit van een coalitie Intergenerationeel Contact, Eenzaamheid en Mentale gezondheid.
De TijdVoorActie Community
Verspreidt over heel Nederland is de TijdVoorActie community een drijvende kracht van positieve verandering. Deze jongeren vrijwilligersnetwerken stimuleren en verbinden jongeren in hun stad met maatschappelijke initiatieven en mensen die hulp kunnen gebruiken. Omdat het runnen van een jongerenvrijwilligersnetwerk best uitdagend kan zijn, inspireert en ondersteunt TijdVoorActie deze netwerken op verschillende manieren. Bijvoorbeeld door het organiseren van inspiratiedagen. Daarnaast kunnen de community partners gebruik van landelijke programma’s zoals Maatschappelijke Diensttijd. Leden van de community worden begeleid en gecoacht door de verschillende ontwikkelfases van de sociale onderneming.
Samenwerkingspartners
Marieke werkt voor Serve the City Utrecht en is community partner van TijdVoorActie: ‘samen hebben we een krachtige stem’
Lees hoe wij gezamenlijk impact maken!
Mariekes organisatie Serve the City Utrecht is community partner van TijdVoorActie:
‘Samen hebben we een krachtige stem’
Serve the City is dé jongeren vrijwilligersorganisatie in Utrecht. Wij zijn de plek waar je jongeren vindt en waar zij de ruimte hebben zich te ontwikkelen door middel van MDT. Dat is in essentie waar TijdVoorActie ook voor staat. Ik zie ons als de hand in Utrecht van het lichaam dat TVA is.
Wat is de missie van Serve the City?
We willen dat jongeren in Utrecht zich inzetten voor een ander – door middel van vrijwilligerswerk, maar ook daarna. Dat ze omkijken naar mensen in hun wijk. Daarmee ontstaat er meer verbinding tussen alle verschillende mensen in de stad. Serve the City wil zo eenzaamheid onder inwoners tegengaan en ervoor zorgen dat iedereen zich gezien voelt. Praktisch gezien willen we ook dat mensen die bij ons aankloppen de juiste hulp krijgen.
Met welke hulpvragen kloppen mensen aan bij jouw organisatie?
Dat verschilt enorm. De hulpvragers zijn ook van alle leeftijden. Soms gaat het om huiswerkbegeleiding. Een van de jongeren helpt een kind met bijles, omdat zijn ouders de Nederlandse taal nog niet goed spreken. Een andere jongere helpt iemand met de tuin onderhouden. Maar het kan ook gaan om iemand helpen verhuizen of schilderwerk. Soms is het een middag, soms helpen de jongeren meer structureel.
Daarnaast zijn er maatjesprojecten. Dan spreken de jongeren eens per week met een oudere af om ze gezelschap te houden. Ze gaan dan bijvoorbeeld koffie drinken of wandelen – waar ze samen zin in hebben. Ook hebben we Taalmaatjes, een project waarbij jongeren een Utrechter helpen met de Nederlandse taal leren. Kortom: we doen veel, en op veel verschillende manieren.
Hoe ziet de samenwerking eruit tussen Serve the City en TijdVoorActie?
Als community partner zijn we bij de inspiratiebijeenkomsten van TVA. We maken gebruik van alle programma’s die zij landelijk aanbieden en kunnen op bijeenkomsten goed sparren met andere netwerken. TijdVoorActie heeft ook contact met subsidieverstrekkers namens ons. Daarnaast dienen ze als sparring- en kennispartner en daar maken we graag gebruik van.
Ik zie de samenwerking tussen onze organisaties als een partnerschap. Het is voor Serve the City waardevol om onderdeel te zijn van een groter geheel. TijdVoorActie heeft een enorm netwerk.
Wat is volgens jou de impact van vrijwilligerswerk op de ontwikkeling en betrokkenheid van jongeren?
Ze stappen uit hun bubbel. Komen in contact met andere mensen die ze normaal gesproken niet snel ontmoeten. Dat is verrijkend en doet veel met hun wereldbeeld. Bovendien voelen ze zich meer van betekenis door dat gevoel van bijdragen aan het leven van een ander.
Maar MDT is ook plezier. Het is goed voor jongeren om te weten dat iets doen voor een ander ook gewoon leuk is. Dat vrijwilligerswerk heel divers kan zijn en helemaal niet alleen voor oudere mensen is.
Hoe zie jij de toekomst van onze samenwerking en de impact ervan op jongeren in onze omgeving?
In de nieuwe stijl van TijdVoorActie is het plan dat netwerken, na de opstartfase en opbouwfase, meer op eigen benen staan. Serve the City is daarin goed op weg; we stabiliseren en professionaliseren. We blijven daarbij die krachtige community-connectie behouden. Het is fijn om gebruik te maken van elkaars netwerk en expertise om zo te zorgen dat we zoveel mogelijk jongeren en stadsbewoners kunnen helpen.
Op dit moment leunen we voor MDT nog behoorlijk op TijdVoorActie als penvoerder. In de toekomst hoop ik dat we meer zelf kunnen, met TijdVoorActie als sparringpartner op de achtergrond.
Op welke manier denk je dat onze samenwerking impact heeft op de lokale gemeenschap in Utrecht?
Ik zie met eigen ogen hoe mensen die in isolement hebben geleefd weer een stukje levensvreugde terugkrijgen omdat een jongere bij hen thuis komt. Het gebeurt ook vaak dat iemand juist door dat nieuwe contact ook meer buiten komt en anderen ontmoet, bijvoorbeeld door samen naar een buurthuis te gaan. We stimuleren jongeren ook om ervoor te zorgen dat zo’n persoon zijn netwerk uitbreidt – zodat, wanneer de jongere niet meer elke week langskomt, ze toch meer invulling aan hun leven geven.
‘Ik vind het mooi dat TijdVoorActie de lobby richting bijvoorbeeld ministeries op zich neemt. Van mij mag dat nog wel meer zijn in de toekomst. Met z’n allen hebben we een krachtige stem en die mogen we best vaker laten horen. Alle partners samen doen zoveel mooie dingen. Ik zou willen dat nog meer mensen dat zien.’
Benieuwd naar het volledige interview met Marieke van Serve the City Utrecht?
Lees de rest van het interview hier
Jongeren werven en betrekken bij je organisatie, dat kan best een uitdaging zijn. Want hoe pak je dat aan? Waar begin je?
Lees hoe wij organisaties trainen en begeleiden en hoe wij samenwerken.
Samenwerking met organisaties
Jongeren werven en betrekken bij je organisatie, dat kan best een uitdaging zijn. Want hoe pak je dat aan? Waar begin je? Hoe bereik je jongeren en hoe verbind je ze aan je organisatie als vrijwilliger? Dit zijn vragen die we met organisaties oppakken. Soms bieden we procesbegeleiding over een langere periode, andere keer zijn we sparringpartner of geven we trainingen. Deze trainingen gaan dan over het ‘waarom wil je jonge vrijwilligers betrekken bij je organisatie’, het werven en betrekken van jongeren, het begeleiden van jongeren en het verbinden van generaties in je organisatie.
Dit jaar hebben we 33 trainingen verzorgd bij 18 verschillende organisaties, waarmee we 200+ verschillende organisaties bereikt hebben. Daarnaast hebben we ook lezingen gegeven waarbij 150+ organisaties aanwezig waren.
De organisaties die wij bereiken komen uit breedte van het vrijwilligerswerk veelal de sectoren zorg, welzijn, sport en cultuur.
“Je organisatie kan een bunker worden als je alleen maar vrijwilligers hebt die daar al lang werkzaam zijn. Om open te staan voor nieuwe vrijwilligers qua leeftijd en type mens moet je uit die bunker komen en open staan voor nieuwe ideeën en vormen van vrijwilligerswerk.”
– Quote van deelnemer Verschilmakers
“Wat ik meeneem uit de huiswerkopdracht over de video van Rolstoelwandelen: Ga gewoon op pad met jongeren. Door te doen merken ze pas wat het met de mensen die ze helpen doet en wat ze er zelf aan hebben.”
– Quotes van deelnemer Verschilmakers
Samen Ouder Worden 2
Dit jaar was een overgangsjaar van programma Samen Ouder Worden naar Samen Ouder Worden 2 met tussentijds een onderbreking van een ruim half jaar. Samen Ouder Worden is een ontwikkelprogramma waar Vereniging NOV penvoerder van is en waarin thema’s als zingeving, intergenerationeel contact, ertoe doen en meedoen centraal staan. TijdVoorActie werkt aan de actielijn die erop gericht is om het contact tussen oudere en jongere generaties te bevorderen.
De komende drie jaar gaan we verder met het ontwikkelen van nieuwe lerende praktijken en het opzetten van leernetwerken.
De inzichten die binnen Samen Ouder Worden zijn opgedaan zijn samengevat in het e-book Nooit te oud om te beginnen.
Meer en Anders Vrijwilligen
Aan het einde van het jaar is het programma Meer en Anders Vrijwilligen van start gegaan. Vereniging NOV is penvoerder van dit programma en het programma richt zich op het versterken van de organisatorische kracht van vrijwilligersorganisaties. Veel organisaties ervaren uitdagingen op het bestuurlijk gebied en in het betrekken van voldoende vrijwilligers voor hun maatschappelijke inzet.
Binnen het programma zijn er vijf actielijnen waarbij TijdVoorActie samen met SOMNL (Samen voor Ouderen met een Migratieachtergrond in Nederland) zich richt op het Cultuurbewust, flexibel en aantrekkelijk organiseren van vrijwilligerswerk. Vrijwilligersgroepen zijn in meerdere organisaties in de loop der tijd alleen maar ouder geworden, zonder verjonging en het betrekken van andere generaties. Deze organisaties doen we binnen dit programma een handreiking om jongere vrijwilligers te betrekken en aan zich te binden. Met de whitepaper ‘de vooroordelen en voordelen van jonge vrijwilligers’ verlagen we de drempel om jongeren te betrekken.
Whitepaper
Jonge vrijwilligers in je organisatie: de vooroordelen en voordelen
Opgedane inzichten
- Organisaties die gebruik maken van vrijwillige inzet zijn zich met regelmaat niet bewust dat zij een eenzijdige doelgroep vrijwilligers aan zich weten te binden en dat de gemiddelde leeftijd van de vrijwilliger steeds hoger wordt. Organisaties hebben het nodig om hier bewust van gemaakt te worden.
- Jongeren betrekken vraagt een verandering in de wijze waarop je vrijwilligers benadert, de reis die je de vrijwilliger laat afleggen in je organisatie en hoe je vrijwilligers begeleidt. Verandering brengt veelal weerstand met zich mee en vraagt, behalve de de wil om te veranderen, om hier samen met anderen voldoende tijd en aandacht aan te besteden. Door regeldrukte en beperkte beschikbare uren vinden organisaties het vaak lastig hiermee aan de slag te gaan.
- Het betrekken van een nieuwe doelgroep vraagt om een lange adem. Zeker wanneer er een grote generatiekloof is kan verandering jaren duren. TijdVoorActie is over een lange periode betrokken bij organisaties en dit helpt om kleine maar zekere stappen vooruit te maken.
- Organisaties hebben ook elkaar nodig om stappen vooruit te maken. Zeker in de wat kleinere organisaties kunnen coördinatoren vrijwillige inzet zich alleen voelen waardoor een veranderproces ook vrij makkelijk weer kan stagneren. Het onderling delen van ervaringen en nieuwe inzichten als ook elkaar bemoedigen draagt positief bij aan de verandering.
Als een van de oudste vrijwilligersorganisaties van Nederland (sinds 1945) is Humanitas een logische partner voor TijdVoorActie. Daarom bundelen de twee organisaties hun krachten, zowel op lokaal niveau als landelijk.
Lees hoe wij het tij willen keren.
Humanitas en TijdVoorActie bundelen krachten zowel op lokaal als landelijk niveau:
‘We willen het tij keren’
Als een van de oudste vrijwilligersorganisaties van Nederland (sinds 1945) is Humanitas een logische partner voor TijdVoorActie. Daarom bundelen de twee organisaties hun krachten, zowel op lokaal niveau als landelijk. Directeur Jerzy Soetekouw en projectcoördinator Daniëlle Stolwijk vertellen hoe zij dat gezamenlijk doen.
Jerzy en Daniëlle, wat zijn jullie rollen binnen Humanitas?
Jerzy: Ik ben directeur van Humanitas. We zijn een landelijke vrijwilligersorganisatie en bestaan sinds mei 1945. We hebben locaties in heel het land. Als directeur ben ik ook nauw betrokken bij het Masterplan rondom vrijwillige inzet. Het doel daarvan is om zoveel mogelijk mensen te verleiden tot vrijwilligerswerk én ervoor te zorgen dat het zo georganiseerd is in Nederland dat iedereen die zich wil inzetten dat ook kan doen. Nu noemt 49 procent van de Nederlanders zichzelf vrijwilliger, maar wij zien graag dat dat percentage nog meer groeit.
Daniëlle: Ik ben vrijwilligerscoördinator voor twee projecten van Humanitas Helmond. De eerste is de Ruilwinkel, een plek waar we spullen en diensten verruilen. Daarnaast ben ik projectleider van Humanitas Verschilmakers, een jongerenproject. Het doel daarvan is om jongeren te betrekken en te stimuleren tot vrijwilligerswerk.
Op de foto: Jerzy Soetekouw, directeur Humanitas
Op welke manier werken jullie afdelingen van Humanitas samen met TijdVoorActie?
Jerzy: TijdVoorActie is initiatiefnemer van het Masterplan vrijwillige inzet. Eelke – directeur van TijdVoorActie – is de kartrekker. We geven elkaar advies en sparren over hoe we de vrijwillige inzet in Nederland kunnen verhogen, maar het is veel meer dan dat. Het Masterplan is bedoeld om een beweging in gang te zetten onder allerlei maatschappelijke partijen. Nederland is gepolariseerd geraakt. We zien allemaal dat er minder sprake is van sociale cohesie en daar willen we gezamenlijk iets aan doen. Ik geloof namelijk dat Nederland juist groot is geworden vanuit de civil society.
Daniëlle: Het project Verschilmakers bestaat onder andere uit een werkgroep van organisaties in Helmond die graag meer jongeren willen aantrekken voor vrijwilligerswerk. Dat zijn allerlei verschillende partijen, van theaters tot zorginstellingen. TijdVoorActie ondersteunt ons bij de scholing van de partijen in die werkgroep. Zij weten namelijk als geen ander hoe je een organisatie jongerenproof maakt.
Op welke manieren draagt onze samenwerking bij aan de missie en doelstellingen van Vereniging Humanitas, Humanitas Helmond en TijdVoorActie?
Jerzy: Humanitas is ontstaan vanuit de gedachte dat we in samenlevingsopbouw moeten investeren. Dat we klaar moeten staan voor elkaar, ook als daar niets tegenover staat. Daarin vinden Humanitas en TijdVoorActie elkaar. Het geopolitieke klimaat, polarisering en individualisering maken dat we als samenleving steeds verder van elkaar afstaan. Humanitas en TijdVoorActie zijn ontstaan omdat we geloven dat we het tij moeten keren. Bij het Masterplan vrijwillige inzet zijn dan ook nog veel meer organisaties betrokken, van fondsen tot ministeries en gemeenten.
Daniëlle: Eigenlijk willen onze beide organisaties hetzelfde: dat meer mensen zich vrijwillig inzetten voor een ander. TijdVoorActie richt zich dan met name op vrijwillige inzet stimuleren onder jongeren. Zij weten als geen ander hoe je die doelgroep moet bereiken en enthousiasmeren. Samen kijken we vervolgens wat ervoor nodig is om te zorgen dat jongeren zich welkom voelen en zich ook ontwikkelen als persoon. En die samenwerking verloopt heel goed.
Op de foto: Daniëlle Stolwijk
Wat denken jullie dat de impact is van vrijwilligerswerk op de ontwikkeling en betrokkenheid van jongeren?
Jerzy: Ik geloof dat vrijwilligerswerk bijdraagt aan het volwassen worden. Het geeft een gevoel van gelukzaligheid om iets voor een ander te doen. Tegelijkertijd werk je aan zelfvertrouwen en leer je een plek voor jezelf te vinden in de maatschappij, juist omdat je jezelf ook beter leert kennen. Ik denk ook dat jongeren hun gevoel van burgerschap zo ontwikkelen. Dat ze meer om zich heen gaan kijken om te zien wat ze kunnen betekenen voor hun straat, buurt, stad of zelfs land. Dat is positief voor de jongeren zelf en voor de maatschappij.
Daniëlle: Op microniveau zie ik hier in Helmond met eigen ogen wat het met jongeren doet als ze zich betrokken voelen. We proberen die doelgroep te benaderen op een laagdrempelige manier, met bijvoorbeeld een spelletjesavond of ontmoetingsplek. Ze moeten namelijk zichzelf kunnen zijn en zich veilig voelen. Als dat het geval is, begint het balletje vanzelf te rollen. Er is bijvoorbeeld een jongen uit Oekraïne via zo’n avond bij ons netwerk terechtgekomen. Hij wilde zijn taal verbeteren. Na verloop van tijd ging dat steeds beter en nam hij ook vrienden mee. Dat is mooi om te zien.
Op welke manieren denken jullie dat onze gezamenlijke inspanningen impact hebben op de lokale gemeenschap?
Daniëlle: Ik zie dat de lokale gemeenschap soms nog moeite heeft met de manier waarop jongeren betrokken zijn. Ze blijven minder lang plakken, omdat ze bijvoorbeeld druk zijn met school en stages. Maar ze nemen ook nieuwe energie mee die ontzettend op prijs wordt gesteld door lokale organisaties. Jongeren komen snel met eigen initiatieven en dat steekt anderen weer aan.
En op de Nederlandse samenleving?
Jerzy: Het Masterplan staat nog in de startblokken. Dit is pas het begin, maar het gaat groot worden. We willen dat sneeuwbaleffect veroorzaken door zo veel mogelijk organisaties te betrekken. Uiteindelijk is de hoop dat ook het bedrijfsleven een steentje bij gaat dragen aan onze maatschappelijke opgave. Dat we allemaal gaan inzien hoe belangrijk het is dat we ons vrijwillig inzetten voor een ander.
Hoe zien jullie de toekomst van onze samenwerking en de impact ervan op jongeren in onze omgeving?
Jerzy: De stip op de horizon is dat straks 75 procent van de Nederlanders op de een of andere manier vrijwilligerswerk doet voor een ander. Dat het normaal wordt dat je even bij de buurman aanklopt als je hem al even niet hebt gezien. Dat we naar elkaar omkijken, voor elkaar zorgen. Dat is niet alleen prettig samenleven voor iedereen; het is nodig. Vrijwilligerswerk is een vorm van altruïsme, maar het kan meer zijn dan dat. Het is ook een opstapje om vaardigheden te ontwikkelen en een leven voor jezelf op te bouwen. Wie weet kunnen we vrijwillige inzet ook nog verder stimuleren op nieuwe, creatieve manieren. Denk bijvoorbeeld aan korting bij een lokale ondernemer of misschien wel een lager eigen risico op je zorgverzekering als je vrijwilligerswerk doet. The sky’s the limit.
Humanitas is ontstaan vanuit de gedachte dat we in samenlevingsopbouw moeten investeren. Dat we klaar moeten staan voor elkaar, ook als daar niets tegenover staat. Daarin vinden Humanitas en TijdVoorActie elkaar.
Maatschappelijke Diensttijd is een programma voor maatschappelijke betrokkenheid en talentontwikkeling bij jongeren.
In het volgende hoofdstuk lees je meer over MDT YourCube en MDT Onderwijs.
Wat is Maatschappelijke Dienststijd (MDT)?
Maatschappelijke diensttijd is een aantal jaren geleden geïntroduceerd door het ministerie van OCW als programma voor maatschappelijke betrokkenheid én talentontwikkeling bij jongeren van 14-30 jaar. Dit sluit naadloos aan op de missie van TijdVoorActie en aangesloten partners om jongeren te inspireren en activeren om van betekenis te zijn in hun eigen omgeving.
TijdVoorActie is initiator en penvoerder van de programma’s MDT YourCube en MDT Onderwijs. In 2023 is een nieuwe subsidieronde van start gegaan. Er doen 17 netwerken en 2 middelbare scholen mee. Onze ambitie is dat jongeren positieve ervaringen opdoen, enthousiast worden over vrijwilligerswerk en ontdekken hoe zij zelf willen bijdragen aan de maatschappij.
Wat is MDT YourCube
MDT YourCube is de plek voor jongeren tussen de 14 en 27 jaar waar hun ontwikkeling centraal staat en waarin zij van betekenis kunnen zijn voor een ander. Op basis van de kwaliteiten, interesses én beschikbare tijd van de jongere wordt een traject op maat aangeboden, in zijn of haar eigen stad. De jongere ontvangt tijdens het traject training en begeleiding. Na voltooiing van het MDT traject van 80 uur vrijwilligerswerk, ontvangen ze een Europees erkend certificaat.
Wat is MDT Onderwijs
In 2020 is MDT Onderwijs gestart en sindsdien geïmplementeerd op verschillende onderwijsinstellingen (VO, MBO, HBO en WO) die inzien dat MDT heel goed gekoppeld kan worden aan verschillende onderwijsdoelen en onderdelen. MDT kan een concreet keuzevak vormen, als keuze-onderdeel binnen opleidingen. Of binnen het VO als invulling van burgerschapsvorming, loopbaanoriëntatie, het profielwerkstuk of van keuzemodules. MDT als invulling van onderwijstijd dus. Mag dat? Jazeker! Dat mag, en levert hele mooie dingen op, zoals gemotiveerde leerlingen en tijd voor ontwikkeling voor docenten.
Van beauty-middagen organiseren tot aan zelf ijsjes versieren. Nina en Dagmar volgden buiten de veilige muren van de school een MDT (Maatschappelijke Diensttijd) in een verzorgingstehuis voor senioren met dementie.
Terugblik op 2023
In 2023 is de lopende subsidieronde (sinds 2020) afgerond. Tegelijk is de nieuwe subsidieronde (2022-2024) van start gegaan. Een jaar van veel organisatie en administratie. Om zo transparant en veilig mogelijk te blijven verantwoorden is gestart met registratie in Microsoft Dynamics bij zowel TijdVoorActie als alle partnerorganisaties.
Doelstellingen die vooraf zijn ingeschat door onze partners, blijken in de praktijk niet altijd realistisch. Dit biedt uitdagingen, maar ook kansen. Met een groot aantal partners is het mogelijk om onderling uit te wisselen, en gezamenlijk toch het juiste resultaat te behalen. Eén van de partners heeft zich nog voor de start teruggetrokken, waardoor een nieuwe partner kon instappen.
MDT groeit naar een landelijk dekkend netwerk, waardoor onderlinge samenwerking steeds belangrijker wordt. TijdVoorActie is onderdeel van een landelijke werkgroep om collectieve behoeftes, kennis en ervaring uit te wisselen, en te werken aan structurele oplossingen.
Resultaat project ronde 4a – 2020-2023
- De totale doelstelling van MDT Yourcube was 1522 deelnemers, waarvan 25% vanuit een kwetsbare positie.
- In totaal hebben zich 1513 jongeren aangemeld, waarvan 1090 deelnemers hun traject volledig hebben afgerond. Dat MDT YourCube heel toegankelijk is voor deelnemers vanuit een kwetsbare positie blijkt uit een hoger aantal aanmeldingen dan verwacht, 30% van het totaal.
- De totale doelstelling van MDT Onderwijs was 1048 deelnemers, waarvan 15% vanuit een kwetsbare positie. In totaal hebben zich 1190 jongeren aangemeld, waarvan 931 deelnemers hun traject volledig hebben afgerond.
Resultaat project ronde 5a - 2022-2025
- In de nieuwe subsidieronde wordt onderscheid gemaakt tussen de trajectvormen MDT Basis en MDT Extra. Voor MDT Extra is extra budget beschikbaar om deelnemers vanuit een kwetsbare positie intensievere begeleiding te bieden.
- De doelstelling voor MDT Yourcube is 1072 trajecten MDT Basis en 443 trajecten MDT Extra. Uitgevoerd door 16 partnerorganisaties. In 2023 zijn er 458 MDT basis- en 183 MDT Extra trajecten gestart. In totaal 641 trajecten.
- De doelstelling voor MDT Onderwijs is 1208 deelnemers MDT Basis en 314 trajecten MDT Extra. Uitgevoerd door 13 uitvoeringspartners. In 2023 zijn er 585 trajecten MDT Basis- en 172 MDT Extra trajecten gestart. In totaal 757 trajecten.
Hoogtepunten in 2023
MDT Prooflabel!
De inzet van TijdVoorActie voor MDT is in 2023 erkend door de toekenning van het MDT Prooflabel. Een bewijs van de kwaliteit in aanpak en organisatie, onafhankelijk getoetst aan de hand van 6 normen. Het beoordelingsteam gaf een compliment over de manier waarop TijdVoorActie zich inzet voor MDT en het MDT-netwerk. Een ontwikkelpunt is om de Impact van onze programma’s meer gestructureerd te meten, om van te leren en verbeteren. De Theory of Change, waar we in 2022 mee zijn gaan werken sluit hier mooi op aan!
Theory of Change
In 2022 maakten we hier een start mee, in 2023 werkten we hier het hele jaar mee. We zien dagelijks dat MDT YourCube en MDT Onderwijs impact maakt, maar wilden stappen zetten om dit ook beter te gaan meten. Wat is bijvoorbeeld de impact na afloop van een traject? We weten dat sommige vrijwilligers later collega’s worden, betrokken blijven bij het lokale jongerennetwerk als vrijwilliger, of door MDT een keuze maken om (opnieuw) te starten met een studie. Met de Theory of Change maken we dit beter zichtbaar. Ook hierin werken we samen met de Universiteit van Humanistiek.
Evaluatierapport Universiteit van Humanistiek
In het evaluatierapport van juni 2023 van de Universiteit voor Humanistiek blijkt dat MDT-trajecten aanzienlijke positieve effecten hebben op de deelnemers. Vooraf hadden deelnemers weinig idee wat ze konden verwachten, maar ze gaven aan dat ze wilden leren en zich wilden ontwikkelen. Na afloop van de trajecten tonen deelnemers significant verbeterde competenties, zoals meer zelfvertrouwen, het vermogen om meer aan te kunnen dan ze dachten, en minder angst om op mensen af te stappen.
Ze zijn ook positiever over vrijwilligerswerk. Ze hebben ervaren dat vrijwilligerswerk veel voldoening geeft en dat het ‘iets heel moois is’.
Jongerenparticipatie
Onze programma’s zijn bedoeld vóór jongeren, waarbinnen ze veel vrijheid krijgen om hier zelf invulling aan te geven. In 2023 hebben we een aanzet gedaan om de participatie van jongeren nog serieuzer te nemen. Zodat ons aanbod niet alleen voor maar ook door jongeren is bedacht. Een samenwerking die we uiteraard in 2024 voortzetten.
Ervaring van Kim
Kim is na vier jaar thuiszitten aan het werk: “Ik ben weer blij met mijn leven”
MDT Volgens docenten
Ze geven les op verschillende scholen in Arnhem, Veenendaal en Deventer, maar hebben hun enthousiasme voor maatschappelijke diensttijd (MDT) gemeen. Docenten Liza, Janny en Erik-Jan over hun ervaringen op school: “Jongeren die op school altijd druk zijn, zijn op hun MDT-plek ineens de beste qua inzet en verantwoordelijkheid.”
Jonge vluchtelingen of migranten ontdekken hun nieuwe stad met MDT Wereldwijs
“Na schooltijd hebben veel leerlingen geen netwerk om leuke dingen mee te doen, ze weten niet waar ze moeten zijn of hebben de financiële middelen niet”. Daar brengt Netwerk Samen voor Goud verandering in.
Vijf opgedane inzichten
Maatwerk is het uitgangspunt
Maatwerk is het uitgangspunt van MDT YourCube, en blijft een belangrijk onderdeel van ons aanbod. Tegelijk merken we ook dat jongeren behoefte hebben aan duidelijkheid en structuur. Daarom wordt vaker ingezet op projecten, welke als groep worden uitgevoerd. Dit bevordert de onderlinge betrokkenheid, en verkleint het risico op uitval.
Ter inspiratie voor onze partners is er een projectenpalet van ons aanbod (MDT YourCube en MDT Onderwijs). Te vinden op yourcube.nl/projecten
Onze partnerorganisaties worden zelfstandiger
De partnerorganisaties die al een aantal jaren onderdeel zijn van ons MDT-programma hebben lokaal inmiddels een stevige basis opgebouwd. Zij zijn grotendeels zelf in staat om, binnen lokale partnerschappen, MDT vorm te geven en uit te voeren. De huidige subsidieronde is een overgangsfase naar meer zelfstandigheid. De rol van TijdVoorActie zal veranderen, en zich meer gaan richten op het ondersteunen en faciliteren van nieuwe partijen die willen starten met MDT.
Ontdekkingsgericht
MDT YourCube is ontdekkingsgericht en niet prestatiegericht. Het gaat om de persoonlijke ontwikkeling van de deelnemer. Ontdekken dat iets tegenvalt mag ook, dat is onderdeel van het leerproces. Dat vinden we heel belangrijk om vast te houden in een wereld waarin alles meetbaar en doelmatig moet zijn.
MDT en meerwaarde voor mentale gezondheid
De mentale gezondheid van jongeren staat onder druk. MDT is dan juist van meerwaarde, en kan een plek bieden waar jongeren worden gehoord, andere jongeren ontmoeten en ze van betekenis kunnen zijn. Een belangrijk uitgangspunt is dat er een veilige sfeer is voor álle deelnemers, waar iedereen zich vrij voelt om de eigen stem te laten horen. Daarom is er ook bewust tijd voor ontspanning en gezelligheid. Door het uitwisselen van ervaringen ontstaat er verbinding en leren de jongeren van en met elkaar.
Samenwerken met scholen
Het draagvlak binnen een school voor MDT is essentieel het daadwerkelijk starten van MDT trajecten. Het is van belang dat betrokken onderwijsprofessionals weten wat een MDT is en wat de meerwaarde is voor jongeren, de school en de samenleving. Daarnaast sluiten de pijlers van MDT aan bij onderwijsdoelen. Het is van belang om uit te kunnen leggen hoe de doelen van MDT aan kunnen sluiten bij bijvoorbeeld burgerschapsvorming of loopbaan oriëntatie. Het werkt om de tijd te nemen elkaars belangen te verkennen en te ontdekken hoe onderwijs en MDT elkaar kunnen versterken. Op die manier wordt er vanuit een gezamenlijke visie en doelen invulling gegeven aan MDT. Een andere bevorderende factor is dat docenten andere docenten inspireren. Het delen van ervaringsverhalen geeft beeld en gevoel bij wat MDT kan betekenen. Ervaringsverhalen van docenten en leerlingen zijn te vinden op Mdtonderwijs.nl.
‘Ik heb tijdens mijn MDT traject veel over mezelf geleerd, waar mijn interesses liggen, wat ik wel wil, wat ik niet wil en waar ik goed in ben. Ook ben ik trots dat ik naar een ouderenmaatje ben gegaan, ik vond de communicatie in het begin namelijk heel lastig. Dit ging steeds beter en beter en ik ben heel trots op de vooruitgang die ik heb gemaakt.’
- Jongere die een MDT Traject heeft gedaan
Ervaringsvideo’s
Event – MDT Onderwijs (video’s event scholen)
Middelbare school GSG Guido en TijdVoorActie integreren MDT in het onderwijs. Benieuwd naar de samewerking?
Middelbare school GSG Guido en TijdVoorActie integreren MDT in het onderwijs
Erik-Jan Hakvoort van middelbare school GSG Guido ziet het liefste dat Maatschappelijke Diensttijd (MDT) een vast onderdeel van het onderwijs wordt. Samen met TijdVoorActie zorgt hij dat leerlingen op zijn school in Arnhem zich met Maatschappelijke Diensttijd (MDT) ontwikkelen en groeien als mens. En dat is niet waar deze vruchtbare samenwerking ophoudt.
Wat is jouw rol bij GSG Guido?
Acht jaar geleden begon ik met lesgeven aan GSG Guido in Arnhem. Sinds september van 2023 ben ik locatiedirecteur. Ik geef ook nog een paar lessen geschiedenis aan havo 4 en 5.
GSG Guido en TijdVoorActie werken al ruim vijf jaar samen. Hoe is die samenwerking ontstaan?
Zeven jaar geleden kwam het Rijk met een plan voor Maatschappelijke Diensttijd (MDT) voor jongeren. Er is toen besloten om MDT niet verplicht te stellen, maar over te laten aan de samenleving hoe ze daar invulling aan willen geven. Ik zag toen meteen de link met het onderwijs. Onder schooltijd 80 uur besteden aan mezelf nuttig maken voor een ander en iets nieuws leren? Dat had ik op die leeftijd geweldig gevonden.
Als school kun je zoiets niet in je eentje oppakken. Daar hebben we het netwerk en de kennis niet voor. In 2018 hebben we daarom TijdVoorActie gevraagd ons te helpen MDT te realiseren voor onze leerlingen. De aangesloten jongerenvrijwilligersnetwerken – community partners – bij TijdVoorActie zorgen voor een passende match tussen de jongeren en hulpontvangers en dragen zorg voor de begeleiding van de jongeren. Tijdens de eerste pilot deed al meer dan 50 procent van de leerlingen mee. MDT is nu een onderdeel van een stuk keuzeruimte in het curriculum.
Wat is de missie van de school als het gaat om de betrokkenheid van jongeren in de samenleving op thema’s zoals burgerschap?
Wij hebben onze missie als school samengevat in drie woorden: geloof, relatie en verantwoordelijkheid. ‘Relatie’ gaat over dat we samenwerken, dus ook met de leerlingen. We staan als docenten niet boven de jongeren. Daarom zijn we ook een kleinschalige school met veel aandacht voor elkaar.
De derde pijler in onze missie is verantwoordelijkheid. We willen kinderen iets leren over het leven naast al dat schoolwerk. Dat er meer dingen belangrijk zijn behalve een diploma halen en een mooie cijferlijst. Het leven gaat ook over van betekenis zijn voor een ander en je omgeving. Daar word je als mens gelukkig van. Voortgezet onderwijs bereidt leerlingen daar nog niet goed genoeg op voor.
Op welke manier draagt de samenwerking tussen TijdVoorActie en GSG Guido bij aan die missie?
Dankzij Maatschappelijke Diensttijd en TijdVoorActie kunnen wij als school dat stukje verantwoordelijkheid en betekenis wel meegeven. MDT helpt leerlingen met persoonlijke ontwikkeling, maar ook socialisatie en verantwoordelijkheidsgevoel. Dat zijn allemaal belangrijke onderdelen van opgroeien die nu nog te weinig naar voren komen tijdens de schoolweek.
TijdVoorActie heeft een kantoor hier op school. Ze begeleiden leerlingen van begin tot eind in hun MDT, ook als ze nog niet zo goed weten wat ze willen. Een maatschappelijke organisatie zoals TVA heeft bovendien een groot netwerk in de lokale samenleving. De jongerenvrijwilligersnetwerken nemen leerlingen mee de straat op, de wijk in. Ze ondersteunen ook in reflecteren op wat de jongere leert. Dat zijn taken die wij als school niet op ons kunnen nemen.
Kun je wat meer vertellen over wat volgens jou de impact is van vrijwilligerswerk op jongeren en hun betrokkenheid bij de samenleving?
We willen allemaal gelukkig worden als mensen. Volgens mij bereik je dat door van betekenis te zijn voor een ander. Met vrijwilligerswerk ben je bezig voor een ander, zonder dat je er gelijk zelf iets voor terugkrijgt. Al is dat natuurlijk wel zo; je ontwikkelt op persoonlijk vlak en komt in aanraking met mensen die je normaal niet snel tegenkomt.
We leven bovendien in een tijd waarin MDT volgens mij belangrijker is dan ooit. Door globalisering en internet is de wereld van een kind gigantisch. Ze weten vaak niet waar te beginnen in het leven. Ik merk een bepaalde richtingloosheid bij die generatie. Sommigen hebben ouders die hun helpen die richting te vinden, maar vaak ontbreekt dat ook. Die groep leerlingen heeft veel aan vrijwilligerswerk.
Op welke manieren denk jij dat onze gezamenlijke inspanningen impact hebben op de Nederlandse samenleving?
Ik weet dat samen optrekken alleen maar goeds kan brengen. Iedere organisatie heeft een eigen expertise. Door samen te werken op zoveel mogelijk plekken in het land helpen we mensen richting de juiste hulpverlening, ook als dat bij een andere organisatie is. Dat gebeurt nu al veel. Door samen te werken wordt het alleen maar beter.
Op welke manieren denk jij dat onze gezamenlijke inspanningen impact hebben op de lokale gemeenschap?
Jongeren gaan met hun MDT-coördinator vaak heel de stad door. Ze leggen lijntjes, versterken hun netwerk en verbinden mensen met elkaar. Daar gaat een bepaalde kracht vanuit. Aan de ene kant laat je zien dat je er bent als organisatie en dat je hulp wil bieden. Aan de andere kant laat het zien dat er dus jongeren zijn die graag iets voor een ander doen. Dat doet iets met mensen.
Als een jongere voor zijn MDT aan de slag gaat op een basisschool of in een verzorgingshuis, dan doet dat ook iets met de mensen daar. Bijvoorbeeld de medewerkers die hen begeleiden. Zij zien met eigen ogen hoe gemotiveerd die jongeren zijn en krijgen daar zelf een gevoel van betekenis van. Die samenwerking versterkt dus niet alleen de lokale samenleving, maar ook de positie van jongeren.
Denk jij dat onze inspanningen een bredere impact hebben op de Nederlandse samenleving als geheel?
Daar hoop ik heel erg op. Ik hoop dat MDT een standaard onderdeel van het onderwijs wordt. Nu ligt de focus op het curriculum en wat je moet doen om goede cijfers te halen. Ik wil dat jongeren meer zien en ervaren van de wereld buiten school. Want uiteindelijk worden ze onderdeel van de samenleving en is het belangrijk dat ze hun rol daarin vinden. We zijn daar allemaal verantwoordelijk voor. Onderwijs doe je met de samenleving als geheel.
Sinds 2018 is er een krachtige samenwerking ontstaan tussen TijdVoorActie, Guido en MDT, gericht op het onderwijs. De samensmelting van ideeën en ervaringen op het gebied van onderwijs en vrijwilligerswerk heeft geleid tot een robuust concept. Wat begon als een pilotproject op scholen en in de stad Arnhem, groeide uit tot een landelijk programma genaamd MDT Onderwijs.
Samen met het Ministerie van Defensie is TijdVoorActie de uitvoeringspartner van MDT Missie. Lees meer over dit impactvolle traject voor jongeren!
MDT Missie
Samen met het Ministerie van Defensie is TijdVoorActie de uitvoeringspartner van MDT Missie.
Meer info over MDT Meer info over MDT Missie
MDT Missie bestaat uit een digitaal traject met opdrachten en informatie, een driedaags militair bivak en een sociale missie waarbij direct maatschappelijke impact wordt gemaakt. Jongeren werken in teamverband aan opdrachten waarin samenwerken en reflecteren centraal staan. Coaches, aangestuurd door TijdVoorActie, begeleiden de jongeren in dit proces. Na het bivak gaan jongeren in de sociale missie aan de slag met vrijwilligerswerk in hun eigen woonomgeving. Ze worden hierin begeleidt door jongerennetwerken en jongerenbegeleiders verspreidt over Nederland. Op deze manier wordt het laagdrempelig ingezet en kunnen jongeren ervaren dat het leuk en leerzaam kan zijn om iets te betekenen voor een ander.
Samen op missie!
MDT Missie is eind 2020 gestart door het Ministerie van Defensie in samenwerking met TijdVoorActie. Vanaf de start tot aan het eind van 2022 hebben 490 jongeren succesvol een MDT Missie traject afgerond.
In 2023 is er gestart met een nieuwe subsidieronde met nieuwe doelstellingen. In totaal zijn in 2023 ruim 500 deelnemers gestart. 224 van deze trajecten ronden af in Q1 van 2024. De eerste twee trajecten van 2024 zijn al volgeboekt, totaal 180 deelnemers.
2023 kenmerkte zich door veel mooie MDT Missie trajecten voor de jongeren, het verwelkomen van de 1000e deelnemer (sinds aanvang project), een eigen tentenkamp met faciliteiten op de kazerne in Oirschot, een verbeterslag in de samenwerking met begeleiders sociale missie en een groei in de samenwerking met scholen en bedrijven. TijdVoorActie is nu een stabiele partner van Defensie in het sturen en uitvoeren van MDT Missie.
Ook in 2024 zal MDT Missie weer voldoende plaats bieden om jongeren op een bijzondere manier te laten kennismaken met anderen, zichzelf en hun eigen talenten om zo het beste van zichzelf in te zetten voor de maatschappij. De unieke combinatie van militairen, coaches én lokale jongerenwerkers zorgt voor een gedegen begeleiding.
MDT Missie
| Deelnemers totaal | Deelnemers % kwetsbare doelgroep | Resultaat | Waarvan kwetsbaar | |
|---|---|---|---|---|
| Nieuwe aanvraag 2023-2025 | 3103 | 15% | ||
| 2023 | 500 | 20% | 500 | 100 |
| 2024 | 1100 | |||
| 2025 | 1600 |
De doelstelling is behaald
De aangepaste doelstelling voor 2023 is behaald. MDT Missie ontvangt meer kwetsbare deelnemers dan van te voren verwacht. Door de samenwerking met professionele coaches kunnen wij deze deelnemers op de juiste manier begeleiden.
In verband met de beoogde opschaling wordt er gewerkt aan de uitbreiding van het aantal begeleiders sociale missie. In regio Breda is afgelopen jaar een mooie samenwerking ontstaan.
Voor 2024 gaat MDT Missie op zoek naar meer maatschappelijke organisaties en jongerenbegeleiders in de regio’s West Brabant, Limburg, Flevoland en Overijssel. De eerste twee trajecten van 2024 zitten al volledig vol, dit betreft samen zo’n 180 deelnemers.
Hoogtepunten
1000e deelnemer!
In het jaar 2023 is de 1000e deelnemer gestart aan een MDT Missie traject. Dit betekent dat een groot aantal jongeren de kans heeft gekregen om niet alleen over henzelf te leren, maar ook om samen te werken met anderen en iets positiefs bij te dragen aan de samenleving. Bovendien betekent dit ook dat er in totaal 40.000 uur aan vrijwilligerswerk is verricht, wat neerkomt op 1000 keer 40 uur! Opvallend is dat ongeveer 20% van de jongeren na afloop van het MDT Missie traject betrokken blijft bij hun vrijwilligerswerk.
Een eigen tentenkamp in Oirschot
Ook binnen Defensie krijgt MDT Missie steeds meer (h)erkenning. Dat heeft geleid tot een eigen vast tentenkamp op de kazerne in Oirschot. Dit biedt voor personeel een vaste basis en daarmee ook een herkenbare vertrouwde werkomgeving. Voor de deelnemers en personeel zijn hier voldoende faciliteiten om het eerste deel van het MDT Missie programma goed te kunnen uitvoeren.
Samenwerkingspartners uitgebreid
O.a. in Brabant vonden we nieuwe samenwerkingspartners voor het begeleiden van de Sociale Missie. Door het ontstaan van de regionale samenwerkingsverbanden wordt er gekeken naar een verdere samenwerking met andere MDT-organisaties in de desbetreffende regio’s.
MDT Missie op Opwekking
Vanuit TijdVoorActie had MDT Missie een stand op Opwekking, een zeer bijzondere plek om op een goede manier in gesprek te gaan met de ruim 10.000 jongeren die daarnaartoe kwamen. Intensieve maar prachtige dagen, die ook ons team meer verbondenheid heeft gegeven.
Bivak voor alle begeleiders van de sociale missie
Om de begeleiders van de Sociale Missie meer te betrekken bij het project en ze meer inzicht te geven in de ervaring die jongeren opdoen voordat ze aan het vrijwilligerswerk beginnen, is er voor hen een bivak georganiseerd. In een mini-variant van het reguliere programma konden onze collega’s zo ervaren wat het is om samen onder druk aan een doelstelling te werken, te vertrouwen op elkaar en op elkaars kunnen en te voelen wat kameraadschap met je doet. Oja, en om door te modder te tijgeren!
MDT Missie in de media
Afgelopen jaar is er veel over MDT Missie geschreven in landelijke en lokale kranten. Het programma GoedNieuws Vandaag op SBS6 is zelfs langs geweest om een rapportage te maken. De uitzending om 18.00 uur hebben we in het bijzijn van zo’n 60 deelnemers bekeken op de kazerne in Hilversum, een trots moment! Klik hier voor MDT Missie in de media.
Ervaringen & impactverhalen
We zijn heel blij met de mooie reacties die we van (oud-)deelnemers horen over MDT Missie. Deze verhalen en quotes komen via onze samenwerkingspartners bij ons terecht, maar nog veel vaker direct vanuit de jongeren. Onderstaand een aantal quotes vanuit onze deelnemers, gegeven in feedbackformulieren of tijdens interviews over MDT Missie.
“Ik kwam met een heel goed gevoel terug van de missie – ik zat die periode met stress over mijn werk, maar ik zat veel beter in m’n vel achteraf en toen kreeg ik ook ineens een nieuwe baan.”
Dani organiseerde sport- en speldagen bij enkele sociaalmaatschappelijke organisaties in Rotterdam. “Dat was minstens zo’n uitdaging als drie dagen bivak! Ik had helemaal niets met kinderen. Het was tegen alle verwachtingen leuk. We hebben plezier gehad en lol gemaakt.”
“Ik merk dat jongeren die zich hiervoor aanmelden ontzettend gretig zijn om te leren,” zegt coach Richard. “Ze willen geen leven op de automatische piloot. Niet alleen maar individualistisch zijn, maar iets bijdragen aan de maatschappij.”
Abdurrahman: ‘Ik ben normaal niet iemand die heel erg terugblikt, maar door dat nu wel te doen heb ik in korte tijd veel over mezelf geleerd. Zowel over mijn zwakten — ik luister niet altijd even goed — als mijn krachten. Dat geeft me nog steeds energie’.
Iris: ‘Je geeft echt iets van jezelf en door die kwetsbaarheid bouw je ook wat op als groep. Ik denk dat dit voor zo veel mensen goed zou zijn. Je leert verder te kijken dan je eigen eilandje.’
Daan: ‘Ik vond MDT Missie het vetste avontuur wat ik dit jaar heb meegemaakt, het was een kans om mezelf tegen te komen en iets terug te doen voor een ander. Ik zou het echt iedereen aanraden. Je bent gek als je het niet doet!’
Naut: ‘Ik ben nu 2 weken bezig met mijn vrijwilligerswerk bijles geven. Ik geef bijles aan de onderbouw van mijn eigen school. Je merkt dat je van je eigen schooltijd veel hebt geleerd wat je kan over brengen op die kids dus dat is heel leuk. Daarnaast zal ik of nog iets met debatteren gaan doen of muziek maken in het ouderentehuis.’
Robbert: ‘Sinds enkele weken geef ik elke maandag “computerles” aan senioren. Ik leer ze hoe ze -zelfstandig – een bericht kunnen sturen, videobellen met hun kleinkinderen tot aan veilig internetbankieren. Daarnaast maak ik ze bewust van de gevaren van het internet en waar ze op moeten letten zodat ze vol zelfvertrouwen het internet op kunnen! Ik ben officieel vrijwilliger geworden omdat ik dit ook graag ná de 40 uur van MDT-missie wil blijven doen.’
Rosalie: “Ik heb me in de kerstvakantie bezig gehouden met het contact van mijn cliënten op stage. Ik loop stage op de revalidatie, maar als verpleegkundige heb je nauwelijks tijd om even bij de client te zitten en koffie te drinken. Dit heb ik tijdens mijn vrijwilligerswerk opgepakt. Daarnaast doe ik kleine klusjes voor mij collega’s waar we normaal gesproken geen tijd voor hebben tijdens onze dienst. Mijn collega’s zijn hier erg dankbaar voor. Ik heb nog 8 uur te gaan. Ik hoop dat dit volgende maand vervuld kan worden.’
Inzichten
- De samenwerking tussen TijdVoorActie en Defensie maakt MDT Missie zo krachtig. De begeleiding bestaat uit een unieke combinatie van militairen en coaches. Zo worden deelnemers uitgedaagd om hun grenzen te verleggen, maar wel met de juiste begeleiding en op een veilige manier. Deze kracht willen we zeker behouden.
- MDT Missie heeft veel impact, een 1000e deelnemer, 40.000 uur vrijwilligerswerk, media-aandacht en vooral heel veel positieve reacties van deelnemers. MDT Missie wordt beoordeeld met een 9.3!
- Het vaste tentenkamp als thuisbasis en een vast kader voor het programma van de bivaks geeft rust voor het team en betrokken begeleiders. Het is duidelijk waar we zijn, wat we gaan doen en wanneer we dat gaan doen. Zo is er meer focus op de jongeren en de inhoud i.p.v. op de randvoorwaarden.
- MDT Missie groeit. Ontwikkeling van visie en daarbij behorende financiële kaders en personeelsuitbreiding zijn nodig om toekomstbestendig te zijn en blijven.
- Jongeren hebben een zeer belangrijke rol binnen MDT Missie. Het project is bedoeld voor hen bedoeld. Zij kunnen zelf sturing geven aan hun ontwikkeling door het stellen van leerdoelen. Ook bij het inrichten van de Sociale Missie is er veel keuzevrijheid. In 2022 heeft MDT Missie een ambassadeursteam opgezet om oud deelnemers te betrekken bij het verder professionaliseren van de trajecten, in 2023 is dit aangevuld met een supportteam voor jongeren die de handen uit de mouwen willen steken voor MDT Missie. Ook is er een promo-team waarbij jongeren kunnen helpen door het delen van hun verhaal op scholen en evenementen. Zo blijven deze jongeren betrokken in een sociaal netwerk en is er sprake van een win-win situatie.
Lees in het volgende hoofdstuk hoe het Ministerie van Defensie en TijdVoorActie nog meer impact maken samen!
Jongeren leren zichzelf en anderen kennen met MDT Missie
Het Ministerie van Defensie en TijdVoorActie werken samen in het programma MDT Missie: een Maatschappelijke Diensttijd traject waarin jongeren op driedaags militair bivak gaan en de handen uit de mouwen steken voor een ander tijdens de sociale missie. Daan Bakker van het ministerie ziet met eigen ogen wat de samenwerking van de twee organisaties jongeren oplevert.
Kun je wat vertellen over jouw rol binnen het ministerie van Defensie?
Ik ben projectleider van MDT Missie. De projectleiding doe ik samen met een collega van Defensie en een collega van TijdVoorActie. In MDT Missie gaan jongeren eerst drie dagen op bivak om zichzelf en elkaar beter te leren kennen. Daarna zetten ze zich 40 uur vrijwillig in voor een ander in hun eigen omgeving. Het doel is dat jongeren daarna sterker in hun schoenen staan en met een goed gevoel de maatschappij weer in gaan. Mijn focus als projectleider ligt op het programma en de samenwerking tussen de verschillende partners, zoals onderwijsinstellingen, jongeren vrijwilligersnetwerken en bedrijven.
Wat is het doel van MDT missie?
MDT Missie is voor alle jongeren van 17 tot 30 jaar oud. We hebben drie kernwaarden die centraal staan in het programma: samen, richting en kracht.
Jongeren leren samenwerken en hun plek binnen een team vinden. Het onderdeel richting gaat over hoe je talenten inzet voor de maatschappij, maar ook bijvoorbeeld in je baan of studie. Het doel is dat jongeren leren richting te vinden in wat zij willen in plaats van wat er van ze verwacht wordt. Kracht gaat over zelfvertrouwen, weten wat je kan en zelfinzicht verkrijgen.
Hoe draagt onze samenwerking bij aan wat Defensie met MDT Missie wil bereiken?
TijdVoorActie heeft een ontzettend sterk netwerk. Zij komen op plekken waar Defensie geen contacten heeft. Denk aan lokale zorginstellingen, sportclubs en meer. Ze zitten in de haarvaten van de maatschappij. TijdVoorActie, en de aangesloten jongeren vrijwilligersnetwerken, helpt jongeren dan ook in het vinden van een plek voor vrijwilligerswerk in hun eigen omgeving. Dat is fijn voor jongeren en zorgt ervoor dat ze ook na MDT Missie vaak blijven plakken om zich in te zetten in hun wijk of stad. Vrijwillige inzet van jongeren wordt op die manier ook duurzamer.
Wat denk je dat de impact is van vrijwilligerswerk op de betrokkenheid van jongeren in de samenleving?
Jongeren ervaren met MDT Missie vaak voor het eerst hoe het is om iets te doen voor een ander zonder er iets voor terug te krijgen. Je wordt wél beloond met een glimlach. En dat doet ze veel. Die dankbaarheid geeft een ander soort motivatie aan jongeren. Door zich vrijwillig in te zetten lijken ze bovendien meer betrokken bij de wereld om hen heen. Dat is goed voor jongeren zelf en voor de samenleving als geheel.
Onze gezamenlijke inspanningen hebben dus ook impact op de samenleving als geheel?
Jazeker. Dat is ook een doel van MDT Missie: om het individualisme te verminderen. Veel jongeren zijn nogal op zichzelf. Daar kunnen ze niets aan doen, maar we willen toch graag als organisatie dat ze meer oog hebben voor elkaar. Daar is die bivak onder andere voor bedoeld. Het gaat om oog hebben voor elkaar, samen afzien en voor elkaar zorgen. Die mindset nemen ze mee als ze weer de samenleving in gaan.
Hoe zie jij de toekomst van onze samenwerking voor je?
Het zou ook mooi zijn als uiteindelijk scholen en bedrijven betrokken raken bij onze samenwerking. Zo wordt MDT Missie meer maatschappelijk verankerd en raken meer jongeren enthousiast om mee te doen. Op dit moment geven deelnemers ons programma een rapportcijfer van 9,3. Ik hoop dat dat alleen nog maar groeit en dat we samen nog meer impact kunnen maken.
Heb je suggesties over hoe wij nog meer kunnen doen om dat te bereiken?
Jongeren moeten zich onderdeel van de maatschappij voelen en hebben handvatten nodig om zich in te zetten. TijdVoorActie biedt die handvatten al, maar mag als organisatie een grotere broek aantrekken. Zo kun je hopelijk nog meer jongeren mobiliseren om zich in te zetten voor een ander. Daar helpen we elkaar uiteindelijk allemaal mee. Dus: blijf doen wat jullie doen, maar groter.
Op de foto: Ministerie van Defensie in Den Haag
Jongeren leren zichzelf en anderen kennen met MDT Missie Op dit moment geven deelnemers ons programma een rapportcijfer van 9,3. Ik hoop dat dat alleen nog maar groeit. En dat we samen nog meer impact kunnen maken!
Benieuwd naar het volledige interview met Daan Bakker van Ministerie van Defensie?
Interview met Ministerie van Defensie
MDT on Tour
Iedere jongere heeft de samenleving iets te bieden. Daarom kiezen steeds meer scholen ervoor om jongeren deel te laten nemen aan MDT (maatschappelijke diensttijd). Met MDT krijgen jongeren de kans om hun talenten te ontwikkelen, anderen te ontmoeten buiten hun eigen leefwereld en tegelijkertijd iets voor een ander en/of de samenleving te doen! Met MDT on Tour gaan we in ieder geval tot aan de zomervakantie 2024 langs bij onderwijsinstellingen (vo, mbo, hbo en wo) in heel Nederland. Tijdens de tour laten we jongeren ervaren wat MDT is en wat het voor hen kan betekenen. Zo kunnen jongeren én onderwijsprofessionals laagdrempelig en kosteloos kennismaken met MDT.
Wat is MDT on Tour?
Met MDT on Tour brengen we MDT naar scholen toe. Samen met oud-deelnemers van MDT en diverse maatschappelijke organisaties zoals jongeren vrijwilligersnetwerken die MDT aanbieden, verzorgen we een interactief en inspirerend programma. De jongeren horen ervaringsverhalen van oud-deelnemers (promotors) en ontdekken door middel van MDT festivals, klassentours, workshops en challenges waar hun talenten en interesses liggen en hoe ze op hun eigen manier impact kunnen maken. Ook ervaren ze in het klein hoe het is om iets goeds te doen voor een ander. Tot slot kunnen jongeren en onderwijsprofessionals in de MDT-corner alvast kennismaken met lokale MDT-organisaties waar ze aan de slag zouden kunnen gaan.
Meer lezen over MDT on Tour?
Op de website van Doe Mee met MDT lees je er meer over!
Iedere jongere heeft de samenleving iets te bieden. Met MDT krijgen jongeren de kans om hun talenten te ontdekken en tegelijkertijd iets voor een ander te doen! MDT on Tour gaat op zoek naar jongeren door heel Nederland. Op scholen, evenementen enfestivals laten we jongeren ervaren wat MDT is en laten we hen ervaren wat het voor hen kan betekenen.
MDT on Tour heeft zowel de leerlingen als docenten geïnspireerd.
– Wijnand Smits, docent en mentor
Scholengroep De Passie in Rotterdam
In 2023:
- In 17 edities hebben we 15 schoolgemeenschappen bezocht, waarbij we bij twee scholen verschillende locaties hebben aangedaan (Windesheim en Saxion)
- Per editie hebben gemiddeld 415 jongeren kennisgemaakt met MDT!
- Per editie hebben gemiddeld 169 jongeren de ABBI chat gestart (ABBI is een chat-app met laagdrempelige informatie over MDT en projecten bij hen in de buurt).
- We waren aanwezig in 6 verschillende provincies: Noord-Brabant, Zuid-Holland, Utrecht, Overijssel, Flevoland en Gelderland
- Ondanks inzet in de provincies Groningen, Drenthe en Limburg is het niet gelukt om MDT-organisaties en scholen samen te brengen voor een campagne (scholenbezoek).
- 73% van de jongeren geeft aan na MDT on Tour een beter beeld te hebben van MDT.
Dit hebben we ervan geleerd
- Er zit nog meer potentie in de samenwerking met scholen. De komst van een regiofacilitator kan een grote bijdrage leveren in het samenbrengen van wensen en behoeften van MDT-organisaties.
- 70% van de jongeren geeft aan dat ze nog niet goed weten of MDT wat voor hen is. Een sterke en goede follow-up om de jongeren ook echt in beweging te zetten is dus erg belangrijk!
Sinds 2023 slaan SchuldHulpMaatje en TijdVoorActie de handen ineen met het programma Samen Erop Vooruit. Het doel: zoveel mogelijk mensen bereiken die geldzorgen hebben.
TijdVoorActie spreekt de taal van jongeren
Mensen met financiële problemen in een zo vroeg mogelijk stadium bereiken, zodat schulden niet onnodig oplopen. Dat is wat de vrijwilligers van SchuldHulpMaatje doen. Sinds 2023 slaan SchuldHulpMaatje en TijdVoorActie de handen ineen met het programma Samen Erop Vooruit. Het doel: zoveel mogelijk mensen bereiken die geldzorgen hebben. Inge Bomhof, coördinator van Samen Erop Vooruit, ziet met eigen ogen hoe de twee organisaties elkaar verder helpen. “Want samen bereiken we meer dan alleen.”
Hoe ziet de samenwerking tussen SchuldHulpMaatje en TijdVoorActie eruit?
TijdVoorActie is een van de organisaties die ons helpt om mensen die het financieel moeilijk hebben te bereiken. In dit geval gaat dat dan specifiek om het bereiken van jongeren. Zij weten als geen ander hoe dat moet. TVA is tevens onderdeel van de samenwerking Keten van Hoop: een groep van organisaties die allen op hun eigen manier omzien naar mensen in een kwetsbare situatie en de samenwerking op lokaal niveau willen verbeteren. Samen Erop Vooruit is een mooi voorbeeld van hoe we onze krachten bundelen. Onder andere door inflatie is de groep mensen met financiële problemen namelijk juist nu erg groot.
Op welke manieren draagt onze samenwerking bij aan de missie van zowel jouw organisatie als die van TijdVoorActie?
Enerzijds helpt TijdVoorActie ons om een lastig te bereiken doelgroep te vinden: jongeren. Dankzij het grote jongeren vrijwilligersnetwerk van TVA bereiken we jongeren met financiële problemen makkelijker. Bovendien spreken zij de taal van deze doelgroep. Anderzijds helpen wij de lokale netwerken die bij TijdVoorActie zijn aangesloten met trainingen op het gebied van financiële hulp en praten over schulden. Vrijwilligers van de lokale netwerken leren hoe ze dit lastige onderwerp openbreken en jongeren doorverwijzen naar de juiste kanalen voor hulp.
Kun je voorbeelden noemen van hoe onze samenwerking jongeren en de lokale gemeenschap beïnvloedt?
Zeker. In Veenendaal heeft een groep jongeren zich via het Netwerk voor Jou Veenendaal ingezet om de wereld van armoede te verkennen en positief bij te dragen aan het welzijn in hun stad. Ze hebben maar liefst twintig buurt- en voedselkasten verspreid door Veenendaal. Vervolgens ontwierpen de jongeren kleurrijke flyers voor deze kasten, die ze langs de deuren verspreiden om het bereik en bewustzijn ervan te vergroten en om geld op te halen voor de inhoud van de kastjes.
Een ander groepje jongeren stond bij de Jumbo, waar ze niet alleen statiegeldflessen, maar ook blikjes verzamelden. Het ingezamelde geld werd omgeruild voor houdbare producten. Die lieten ze achter in de kastjes in de buurt. Deze ontmoeting met de wereld van armoede was voor de jongeren een eyeopener.
Op welke wijze heeft onze samenwerking positieve impact op jongeren en op het vormen van een uitnodigende omgeving voor jongeren?
Er zijn jongeren die met financiële problemen kampen en niet weten waar ze terecht kunnen. De samenwerking tussen TijdVoorActie en SchuldHulpMaatje helpt ons die jongeren te bereiken. Dankzij het lokale netwerk van TVA kan dat op een veilige manier en in een veilige omgeving, met vrijwilligers die de doelgroep snappen. Dankzij onze trainingen weten de vrijwilligers van TVA op hun beurt weer hoe ze het gesprek moeten openbreken over dit gevoelige onderwerp en waar de jongeren terecht kunnen voor hulp.
Op welke manieren denk jij dat onze gezamenlijke inspanningen impact hebben op de Nederlandse samenleving?
Ik weet dat samen optrekken alleen maar goeds kan brengen. Iedere organisatie heeft een eigen expertise. Door samen te werken op zoveel mogelijk plekken in het land helpen we mensen richting de juiste hulpverlening, ook als dat bij een andere organisatie is. Dat gebeurt nu al veel. Door samen te werken wordt het alleen maar beter.
Benieuwd naar het volledige interview met Inge Bomhof van Schuldhulpmaatje?
Samen erop Vooruit
Door toenemende inflatie, veel wantrouwen richting de overheid, missen mensen geld waar ze recht op hebben en vaak hard nodig hebben voor hun dagelijkse levensonderhoud. Samen erop Vooruit is een programma vanuit het ministerie van SZW, die erop gericht is om meer burgers gebruik te laten maken van allerlei financiële regelingen en mensen meer inzicht geven in de financiële voorzieningen waar ze recht op hebben, zoals toeslagen, subsidies, kwijtscheldingen en regelingen. Ook wil het project mensen helpen om contact te leggen met de juiste instanties en hulpverleners in hun buurt, zoals gemeenten, maatschappelijk werk, budgetcoaches en vrijwilligers. Persoonlijke begeleiding bieden en ondersteuning aan mensen die in de schulden zitten of dreigen te komen is daarbij van groot belang, bijvoorbeeld door het inzetten van een SchuldHulpMaatje en door te verwijzen naar inlooppunten, waar financiële vrijwilligers mensen met raad en daad bij kunnen staan.
TijdVoorActie is één van de partners samen met bijvoorbeeld Stichting met Elkaar, HipHelpt, Humanitas, SchuldHulpMaatje Nederland, Stichting Leergeld, Stichting Inspraakorgaan Turken in Nederlanden, Samenwerkingsverband Marokkaanse Nederlanders en Stichting Quiet Community.
De rol van TijdVoorActie
TijdVoorActie is met 5 lokale netwerken in 2023 in dit programma gestapt om de mensen die wij dagelijks bereiken te verbinden aan lokale hulp bij geldzorgen. Het afgelopen jaar stond in het teken van het maken en bedenken van plannen om dit nieuwe thema goed onder de aandacht te brengen. We zijn vanaf september gestart met bewustwording en training van de vrijwilligers coördinatoren. Zij trainen op hun beurt weer de jonge vrijwilligers. Daarnaast zijn er lokaal samenwerkingen met inlooppunten opgezet waar vrijwillige schuldhulpverleners mensen met geldzorgen helpen. Ook in 2024 zal dit programma doorlopen.
‘Door het richten van de schijnwerpers op dit thema zien we dat de lokale vrijwilligers coördinatoren zich meer bewust worden van geldzorgen en dit bespreekbaar kunnen maken onder de jonge vrijwilligers’
Op de foto: training van vrijwilligers coördinatoren
Opgedane inzichten
- Begin bij het leven en geldzorgen van jongeren zelf. Hoe kijken ze naar geld, hoe ziet hun besteding eruit en hoe kan je daarin verandering brengen. Zo wordt het voor jongeren ook makkelijker om zich in de geldzorgen van anderen in te leven.
- Het is waardevol om als 5 lokale netwerken samen op te trekken en met en van elkaar te leren. Regelmatig ontmoeten we elkaar en wisselen we goede ideeën en ervaringen uit. Zo is het idee ontstaan om armoede en geldzorgen onderdeel te maken van MDT-trajecten of andere vrijwilligersprojecten zoals het Weggeeflokaal.
TijdVoorActie en Vereniging NOV werken sinds 2014 samen. Petra van Loon vertelt hoe TijdVoorActie en NOV elk vanuit hun eigen perspectief werken aan het bereiken van jongeren en organisaties die intergenerationeel contact willen stimuleren.
TijdVoorActie en Vereniging NOV stimuleren intergenerationeel contact: ‘Jongeren en ouderen leren van elkaar’.
TijdVoorActie is sinds 2014 lid van de Vereniging Nederlandse Organisaties Vrijwilligerswerk (NOV). De twee organisaties trekken samen op om de vrijwillige inzet in Nederland verder te ontwikkelen en verduurzamen. Petra van Loon van NOV is al sinds het begin bij die samenwerking betrokken. Zij vertelt hoe TijdVoorActie en NOV elk vanuit hun eigen perspectief werken aan het bereiken van jongeren en organisaties die intergenerationeel contact willen stimuleren.
Kun je iets vertellen over jouw rol bij Vereniging NOV?
Ik werk sinds eind 2015 bij NOV en ben vaak verbonden aan landelijke programma’s. Mijn rol is om die programma’s te coördineren en te werken aan kennisontwikkeling.
Hoe is de samenwerking tussen onze organisaties ontstaan?
In 2016 is TijdVoorActie voor het eerst bij ons in beeld gekomen via het landelijke programma Vrijwillig Dichtbij. Dat was een samenwerking van 14 landelijke vrijwilligersorganisaties, bedoeld om lokale initiatieven te ondersteunen. Bij TijdVoorActie zijn dat lokale jongerennetwerken (de TijdVoorActie community partners). Vanuit de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) werden er toen veel taken binnen de zorg en welzijn overgedragen naar gemeentelijk niveau. Met Vrijwillig Dichtbij probeerden we alle betrokken organisaties voor te bereiden op de veranderingen die daarbij horen door samen te werken. TijdVoorActie is een van die organisaties.
De rol van TijdVoorActie in het programma Vrijwillig Dichtbij was om lokale jongerennetwerken te ondersteunen bij hun doorontwikkeling. Daarnaast ging zij met andere betrokken organisaties om tafel om te bepalen hoe ze ervoor kunnen zorgen dat ze aantrekkelijk zijn voor jongeren.
Hoe is die samenwerking toen verder geëvolueerd?
Het programma Vrijwillig Dichtbij werd vervangen door Samen Ouder Worden, waarbij TijdVoorActie intensiever betrokken raakte. Naast het aanjagen van nieuwe samenwerkingen, lag de focus nu ook op intergenerationeel contact. TijdVoorActie ontwikkelde samen met NPV nieuwe tools om jongeren en ouderen te verbinden. Uit ervaring bleek dat het samenbrengen van jongeren en vrijwilligersorganisaties meer tijd en aandacht vereist. Daarom speelt TijdVoorActie nu een grotere rol door lokaal bewustwording te creëren en structureel mee te lopen, kennis te delen en trainingen te geven om jongeren langduriger en effectiever in te zetten.
Hoe draagt de samenwerking met TijdVoorActie bij aan onze gedeelde missies?
De missie van NOV is het op de kaart zetten en versterken van vrijwillige inzet in Nederland. TijdVoorActie doet deels hetzelfde, maar dan specifiek op jongeren gericht. Dat is een doelgroep die maar lastig te bereiken is, maar zij zijn er goed in. We vullen elkaar dus goed aan.
In de tweede fase van het programma Samen Ouder Worden ligt de focus op intergenerationeel contact. Dat is een van de vier actielijnen. In dat opzicht is TijdVoorActie de ideale partner. Het is namelijk soms een uitdaging om ouderen en jongeren samen te brengen, terwijl het zoveel kan opleveren. Samen zijn we bezig met invulling geven aan vragen als: Hoe brengen we die generaties bij elkaar? Hoe zorgen we dat het contact gelijkwaardig en wederkerig is, zodat het betekenis heeft voor zowel jongeren als ouderen? Uit onze gezamenlijke inspanningen zijn al mooie dingen ontstaan.
Kun je daar een voorbeeld van noemen?
TijdVoorActie en een aantal andere organisaties hebben gezamenlijk het spel SamenSpel ontwikkeld. Dat is een kaartspel bedoeld om contact tussen jongeren en ouderen te vergemakkelijken. Jongeren die via Samen Ouder Worden met ouderen in contact komen, kunnen dit kaartspel meenemen. Het zijn kaarten met vragen die je elkaar kunt stellen om een connectie te maken. Bijvoorbeeld: wanneer was je voor het laatst verliefd? Ben je weleens bang voor oorlog? Het doel ervan is om te zoeken naar waar die leefwerelden elkaar wél raken. Dat wordt met zo’n spel een stuk makkelijker.
Op welke wijze heeft onze samenwerking positieve impact op jongeren en op het vormen van een uitnodigende omgeving voor jongeren?
Je kunt als vrijwilligersorganisaties jongeren willen betrekken, maar daar moet je wel iets voor doen. Ik denk bovendien dat we veel kunnen leren van het wereldbeeld van jongeren en hoe zij de toekomst zien. Door globalisering plaatsen zij de opgaven waar we voor staan in een breder perspectief dan voorgaande generaties. Ze verdienen een plek aan tafel als we het hebben over het invullen van de samenleving en hoe we contact met elkaar hebben. Dankzij de gezamenlijke inspanningen van NOV en TijdVoorActie lukt dat steeds beter. We zijn er nog niet, maar ik merk nu al wat het oplevert.
Kun je verhalen delen die dat illustreren?
Ik heb bij een lokale praktijk van Samen Ouder Worden in Middelburg gezien wat het op kan leveren om jongeren en ouderen bij elkaar te brengen. Daar zijn jongeren stadsbreed uitgenodigd om in gesprek te gaan met ouderen vanuit het project Samen Ouder Worden. Ouderen daar hebben gesprekken met de jongeren die ze niet eens met hun eigen kleinkind voeren. Ze voelen die connectie en nemen dat ook weer mee in hun contact met anderen. Anderzijds gaven de jongeren aan dat ze het fijn vonden om op die manier met een oudere te praten. Dat ze helemaal niet wisten dat oudere mensen vaak met dezelfde gedachten zitten, of dat ze juist veel van hen kunnen leren.
Ik denk dat we daaruit kunnen opmaken dat de relatie tussen twee mensen bepalend is voor de interactie. We hebben een soort patroon van hoe ouderen, kinderen en kleinkinderen met elkaar omgaan. Dat gesprek kun je ook openbreken. Dan krijgt het intergenerationele contact nog meer waarde. Voor alle betrokkenen.
TijdVoorActie wil een uitnodigende omgeving voor jongeren creëren waarin ze worden gezien en gehoord. Heb je suggesties voor verbeteringen of aanvullende manieren waarop we deze uitnodigende omgeving voor jongeren kunnen versterken?
Ik denk dat we jongeren serieuzer mogen nemen. We moeten serieuze pogingen doen om ze uit te nodigen om aan te schuiven aan tafel. Een prettige samenleving voor iedereen creëer je samen. TijdVoorActie is in dat opzicht al goed bezig, maar ik denk dat we nog meer stappen kunnen zetten. Het is belangrijk dat jongeren zich bewust worden van hun rol in de wereld en daarvoor is het nodig dat ze meepraten. Hun individuele talent ontwikkelen is zeker belangrijk, maar ze zijn ook onderdeel van een groter geheel. Ik hoop dat we daar in de komende periode aan kunnen gaan werken. Samen met jongeren en ouderen.
SamenSpel: Een krachtig hulpmiddel om jong en oud te verbinden
Ontdek SamenSpel, een krachtig hulpmiddel voor vrijwilligersorganisaties, zorginstellingen, ouderenzorg en maatschappelijke organisaties! Deze unieke kaartenset biedt boeiende gespreksthema’s, ontworpen om jong en oud uit te nodigen voor zinvolle interactie en diepgaande conversaties.
Benieuwd naar het volledige interview met Petra van Loon van Vereniging NOV?
Omzien naar mensen in een kwetsbare situatie
We merken in de praktijk dat de problemen in de samenleving groter worden. De verdeeldheid is groot en een groeiend aantal mensen worstelt met sociale, financiële en gezondheidsproblemen. Samen zijn we in staat om meer mensen beter te ondersteunen. Daarom bouwt TijdVoorActie samen met SchuldHulpMaatje, HipHelpt, JobHulpMaatje en Stichting Present aan een ‘Keten van Hoop’. Want er is altijd hoop. Elke organisatie heeft haar eigen expertise en doelgroep maar heeft gemeenschappelijk dat ze omzien naar- en hulp bieden aan- mensen in een kwetsbare situatie. Én dat in samenwerking met (lokale) kerken, lokale organisaties en vrijwilligers.
‘Deze beweging kan alleen bestaan en winnen in kracht als ze lokaal wordt gedragen, opgebouwd en ingebed.’
Onze ambitie is het optimaliseren van de verschillende vormen van samenwerking op lokaal niveau, zodat het bestaande hulpaanbod elkaar aanvult en versterkt. Zo zijn we samen in staat meer mensen beter te ondersteunen. En we zien daarin prachtige resultaten als:
- Samen Hulplijn Veenendaal opgezet: een gezamenlijk loket voor hulpvragen
- Samenwerking rondom papiercafé’s in Utrecht
- Samenwerking om de sociale basis in Ede te versterken
- Samen Met Elkaar Waddinxveen opgericht
Waarom Keten van Hoop?
Nood is groot
We merken in de praktijk dat de problemen in de samenleving groter worden. De verdeeldheid is groot en een groeiend aantal mensen worstelt met sociale, financiële en gezondheidsproblemen.
Samen kunnen we meer
Samen zijn we in staat om meer mensen beter te ondersteunen. Onze organisaties hebben gemeenschappelijk dat we omzien naar en hulp bieden aan mensen in een kwetsbare situatie.
Geïnspireerd door het Evangelie
En dat in samenwerking met (lokale) kerken, organisaties en vrijwilligers. Allemaal zijn we geïnspireerd door het Evangelie. Daarom komen we vanuit naastenliefde op voor mensen in een kwetsbare situatie.
In de uitvoering van projecten krijgt TijdVoorActie ondersteuning van verschillende vermogensfondsen. Sanne ten Bokkel Huinink is niet alleen directeur van Fonds 1818, maar ook bestuurslid van de brancheorganisatie Fondsen in Nederland. Hij vertelt over zijn samenwerking met TijdVoorActie.
Hoe TijdVoorActie en Fondsen in Nederland samenwerken voor de bestaanszekerheid van vrijwilligersinitiatieven
In de uitvoering van projecten krijgt TijdVoorActie ondersteuning van verschillende vermogensfondsen. Sanne ten Bokkel Huinink is niet alleen directeur van Fonds 1818, maar ook bestuurslid van de brancheorganisatie Fondsen in Nederland. Hij vertelt over zijn samenwerking met TijdVoorActie.
Hoe lang werk je al samen met TijdVoorActie?
Die samenwerking is jaren geleden ontstaan toen ik nog actief was voor een ander fonds. TijdVoorActie wilde toen groeien en daar hebben wij in ondersteund door de stichting in contact te brengen met verschillende fondsen in onze regio. Meerdere fondsen zijn toen betrokken geraakt en projecten van TijdVoorActie gaan ondersteunen.
Op welke manieren draagt onze samenwerking bij aan de missie van zowel jouw organisatie als die van TijdVoorActie?
Enerzijds helpt TijdVoorActie ons om een lastig te bereiken doelgroep te vinden: jongeren. Dankzij het grote jongeren vrijwilligersnetwerk van TVA bereiken we jongeren met financiële problemen makkelijker. Bovendien spreken zij de taal van deze doelgroep. Anderzijds helpen wij de lokale netwerken die bij TijdVoorActie zijn aangesloten met trainingen op het gebied van financiële hulp en praten over schulden. Vrijwilligers van de lokale netwerken leren hoe ze dit lastige onderwerp openbreken en jongeren doorverwijzen naar de juiste kanalen voor hulp.
Momenteel steunt Fonds 1818 ook een aantal projecten van de bij TijdVoorActie aangesloten jongeren vrijwilligersnetwerken in de regio. We hebben beide als doel om mensen in de samenleving te helpen die een steuntje in de rug kunnen gebruiken.
Hoe denk je dat vrijwilligerswerk impact heeft op de ontwikkeling en betrokkenheid van jongeren?
Ik denk dat het heel goed is dat TijdVoorActie daarop inzet. Voor jongeren is vrijwilligerswerk niet alleen heel leuk. Het helpt ze ook hun blik op de samenleving te verruimen. Bovendien denk ik dat het belangrijk is voor jongeren om zich in te zetten voor een ander, zonder financieel gewin. Vrijwilligerswerk verbindt, geeft energie en voldoening. Sommige jongeren krijgen dat niet van huis uit mee. Daar is TijdVoorActie voor en dat doen ze heel goed door jongeren te ondersteunen en stimuleren via de lokale jongeren vrijwilligersnetwerken, programma’s die ze ontwikkelen en trainingen die ze aanbieden.
Wat is jouw visie op de basisfinanciering van organisaties, zoals TijdVoorActie?
Dat is een ingewikkeld onderwerp. Het is duidelijk dat organisaties zoals TijdVoorActie basisfinanciering nodig hebben om te functioneren. Nu wordt er vaak een percentage van een projectbudget afgehaald om die basisfinanciering te regelen. Dat is niet efficiënt en doet geen recht aan die organisaties, waar mensen elke dag keihard werken voor de goede zaak. Er zou dus een vorm van basisfinanciering moeten zijn, maar van wie en hoe?
Vroeger kwam die basisfinanciering vanuit de overheid, maar dat is niet meer het geval. Fondsen bieden het ook niet aan. Onze redenering bij Fonds 1818 is dat wij die verantwoordelijkheid niet alleen kunnen dragen. Een organisatie wordt dan afhankelijk van ons. Als het slecht gaat op de beurs en we moeten snijden in onze donaties, dan zou dat ten koste van zo’n financiering gaan en valt een organisatie mogelijk om. Aan de andere kant: niets geven is ook geen oplossing.
Wat is volgens jou dan wel een goede oplossing?
Wellicht is het een idee dat een aantal fondsen gezamenlijk die basisfinanciering regelt. Als een fonds dan niet de middelen (meer) heeft om aan die financiële verplichting te voldoen, dan kan de rest het opvangen. Dat is denk ik de ideale oplossing.
Een andere oplossing is subsidies vanuit de Europese Unie, zoals het nu vaak wordt aangepakt. Daar is in een begroting altijd ruimte voor een percentage extra projectkosten; die hoef je niet te verantwoorden. Dat vinden veel mensen binnen de branche echter nog ingewikkeld, omdat het om een niet onderbouwd bedrag gaat. Maar zo’n vast bedrag zou wel al enorm helpen als je het mij vraagt.
Onder andere over dit onderwerp schreef ik in december van 2023 een artikel op Linkedin. Bij de FIN voeren we nu het gesprek over dit onderwerp, omdat veel aanvragers van fondsen ertegenaan lopen.
Zijn er specifieke doelen op het gebied van fondsen en financiering waarvan je denkt dat we daar gezamenlijk naar kunnen streven?
De doelstellingen van TijdVoorActie komen sterk overeen met die van de fondsen. De vraag is hoe je die samenwerking bestendig kan organiseren. Ik zou de samenwerking tussen fondsen en stichtingen zoals TijdVoorActie meer zien als een partnership dan een afhankelijkheidsrelatie.
Het valt me op dat aanvragers het nog altijd lastig vinden om geld te vragen voor een project. Dat zit denk ik diepgeworteld in onze samenleving: we houden niet graag onze hand op. Ik zou willen dat men met trots bij ons binnenstapt voor hulp om een mooi project te starten. En dat zo’n stichting het op tijd aangeeft als de zaken anders lopen – dat zijn wij wel gewend. Ik zeg altijd over dit soort nieuwe projecten: 50 procent mislukt en 50 procent loopt anders dan gepland. En dat is prima.
Benieuwd naar het volledige interview met Sanne ten Bokkel van Fonds1818 en Fondsen in Nederland?
Eelke Dekens,
Directeur Bestuurder
Dankbaar kijken we terug op een bewogen jaar waarin onze bewondering uitgaat naar de vele jongeren die van betekenis zijn geweest voor een ander en de samenleving. Én waarin onze medewerkers, samen met onze partnerorganisaties, de krachten hebben gebundeld om, ondanks een aantal uitdagingen, waardevolle resultaten te behalen. De impact die dit heeft voor jongeren en de samenleving is groot.
Over het Bestuur
Het bestuur van TijdVoorActie bestaat uit directeur-bestuurder Eelke Dekens, tevens oprichter van TijdVoorActie. Het bestuur is verantwoordelijk voor Stichting TijdVoorActie en Stichting Ontwikkeling TijdVoorActie.
Vanuit de Raad van Toezicht:
Twintig jaar TijdVoorActie
Dat betekent al twintig jaar jongeren in actie voor de samenleving. Daar zijn we als Raad van Toezicht trots op! In 2023 heeft TijdVoorActie haar nieuwe visie, missie & strategie gepresenteerd tijdens haar 20-jarig jubileum op het Inspiratie Event. Een belangrijk markeringsmoment voor de organisatie, haar samenwerkingspartners en de Raad van Toezicht. Een organisatie met een missie met een duidelijke blik vooruit op de toekomst! Dat blijkt ook in september wanneer TijdVoorActie het initiatief neemt voor de coalitie Masterplan Vrijwillige Inzet waarbij zij actief de samenwerking opzoekt met maatschappelijke organisaties, ministeries en fondsen. Het doel? Samenwerken aan een sterke vrijwillige inzet en bijbehorende financiering als basis van een samenleving waarin we omzien naar elkaar. Een samenleving, waarin jongeren opgroeien in een uitnodigende omgeving, waarin ze worden gehoord en gezien en ervaren dar ze van betekenis zijn.
Onderwerpen op de agenda
De Raad van Toezicht heeft vijf keer vergaderd. Belangrijke onderwerpen waren de strategie voor Stichting TijdVoorActie, vernieuwde partnerschappen met de lokale netwerken en scholen en het verder professionaliseren en doorontwikkelen naar een netwerkorganisatie.
2024: een spannend jaar
In 2024 gaat het spannend worden. Een nieuw politiek landschap en een maatschappij in verandering. Toch zijn we vol vertrouwen dat directeur/bestuurder Eelke Dekens en alle medewerkers van Stichting TijdVoorActie de organisatie door deze woelige tijden heen zal loodsen. De Raad van Toezicht is hen bijzonder dankbaar voor de getoonde tomeloze energie en inzet.
Samenstelling Raad van Toezicht 2023/2024
Marco van der Graaf, voorzitter
Gerdine Otten, secretaris
Tiemen Zeldenrust, algemeen lid
Gert ten Hoven, algemeen lid
Benieuwd naar onze plannen voor 2024? In het hoofdstuk ‘Vooruitblik’ lees je hier meer over.
Bouwen aan een veerkrachtige samenleving
Ook in 2024 werken we aan een samenleving waarin we voor elkaar zorgen en naar elkaar omzien. Een samenleving die gebaseerd is op solidariteit, empathie en inclusiviteit is beter in staat om de uitdagingen van deze tijd het hoofd te bieden. Daarom werken wij, ook in 2024, verder aan een omgeving waarin jongeren gestimuleerd worden om zich vrijwillig in te zetten voor een ander om zo te groeien, te leren en bij te dragen aan hun eigen stad en community. Dat doen we samen met onze huidige partners en via (nieuwe) programma’s. Zo zal de samenwerking met Defensie worden uitgebreid, want juist ook zij, erkennen en werken aan een samenleving waarin we zorgen voor elkaar, in tijden van vrede, en in tijden van dreiging en oorlog.
‘Ondanks het afnemende vertrouwen in de overheid en toenemende polarisatie blijft TijdVoorActie verbinding leggen tussen en op alle niveaus van de samenleving; mensen, organisaties en overheid. En met succes, we vinden gehoor en steeds meer organisaties sluiten zich hierbij aan.’ – Eelke Dekens
Door te investeren in de ontwikkeling en ondersteuning van jongeren, bouwen we niet alleen aan een veerkrachtige samenleving voor de toekomst, maar versterken we ook het heden. Jongeren brengen frisse ideeën, energie en veerkracht die van onschatbare waarde zijn bij het aanpakken van de uitdagingen waar we voor staan.
Samen maken we het mogelijk!
Meer info en contact:
www.tijdvooractie.nl
info@tijdvooractie.nl
+31 (0)6 580 70 721
